de screeningskamp dagen

Zondag tot en met woensdag ben ik meegegaan met de screeningskampen. Vooraf had ik een idee gemaakt op basis van de informatie die ik van het Himalaya Eye hospital had gekregen hoe zo'n screeningskamp zou gaan; met een auto de bergen in rijden, in een slecht bereikbaar gebied de mensen screenen die vanuit de bergen naar dat punt toe gelopen zouden zijn. En de mensen mee naar het dal nemen die geopereerd of andere hulp nodig zouden hebben.
Zondag vertrokken we en we reden een uur over wat ze hier snelweg zouden noemen. Een weg wel met regelmatig gaten er in, regelmatig zigzaggend om de koeien, en iedere keer scooters en ander auto's inhalend. En we stopten bij een ziekenhuis voor longaandoening. De mensen konden zich inschrijven en aan de hand van de namen op de inschrijvingen werd buiten bij hen de visus gemeten (waarbij ik met een stok de E's mocht aanwijzen). Vervolgens was er binnen een kamer voor het onderzoek door de optometrist. Deze screende of er sprake was van een simpele ontsteking waarvoor de patient direct bij de ziekenhuisapotheek oogdruppels kon halen, een leesbril behoefte (er werden leesbrilletjes verkocht voor 140 Roepies~1€40), of dat er naar het ziekenhuis werd verwezen voor een brilmeting of voor een staaroperatie. We kregen tussen de middag lekkere dahl bath van het ziekenhuis als lunch. En na de screening reden we terug. Zonder patiënten, deze moesten op eigen gelegenheid een keer maar het ziekenhuis komen. De terugweg was anders dan heen, later werd voor mij pas duidelijk waarom; we reden naar een meer met een prachtig uitzicht! Nadat we een uur hadden rond gekeken gingen te toch echt naar het ziekenhuis terug.
De tweede dag reden we een stuk korter, naar een montessori school in pokhara zelf. Deze school was duidelijk westers geïnspireerde school, met les materiaal in het Engels op de muren en westerse stoelen en kasten. De kinderen gaan in Nepal vanaf 2,5 jaar naar school. Mijn taak was om bij hen de visus te meten door met een stok de letters aan te wijzen. Ja! Kinderen kennen hier vanaf hun 3e verjaardag alle letters van het Engelse alfabet! Vervolgens keek de optometrist direct of er sprake was van een brilsterkte. 2 kinderen kregen direct een bril. De optometrist koos 2 monitoren uit een doosje, moeder mocht voorkeur uitspreken maar de optometrist had veto;). Er waren meer kinderen die een bril moesten, zij werden naar het ziekenhuis verwezen omdat er ook cilinders in de bril moesten komen. Na de screening kregen we snacks. 3 samosa's en zwarte thee met veel melk en veel suiker (tante Marty, inderdaad een goed idee om toch melk er door te proberen).
De derde dag reden we dan eindelijk de bergen in, zoals ik vooraf had gedacht. Op een vreselijk hobbelige weg die afwisselend bestond uit kiezels en dan weer modder reden we steeds hoger de bergen in. Tot dat we bij een klein bergdorpje uitkwamen waar we moesten zijn. Een overheidsschool. De kinderen droegen allen een uniform, de meisjes met de haren in 2 vlechten vast gebonden met rode lintjes. Voordat we konden gaan screenen werd er een toespraak gehouden terwijl alle kinderen op het veld toeluisterden, en wij als screenend team werden ontvangen met een sjaaltje om onze nek gehangen, van de rest heb ik niets verstaan.
Eenmaal screenend kwamen de kinderen klas voor klas weer op het veld en mochten ze de regels op de letterkaart lezen terwijl ik deze aanwees. Indien een kind niet goed de regels kon lezen zou deze doorgestuurd worden naar de optometrist die binnen zat voor de Skiascopie. (Ik verstond blijkbaar niet altijd de antwoorden even goed, ik zou meer kinderen door de optometrist gecontroleerd willen hebben, al was het dat hij iets te doen had). Uiteindelijk werd besloten dat alle kinderen alle regels konden lezen. (Later bleek dat de optometrist mijn verbazing deelde dat niemand van de ruim 400 leerlingen een bril nodig zou hebben.) Halverwege de screening hebben we lekkere dahl bath als lunch gekregen. De screening werd afgesloten met nogmaals een toespraak. En tot slot werden we uitgenodigd voor wat lekkers; kip met amandelschaafsel was het geloof ik, maar omdat ik (uit gezondheids voorzorg) geen vlees eet kreeg ik 2 banaantjes en een appel. Daarna begon onze terugreis. En zoals ik vooraf als beeld had, mensen mee nemen vanuit de bergen, bleek dat niet ongegrond. Een stuk of 10 mensen wilden mee naar het dal rijden, zij werden achterin de laadbak van de jeep geholpen. De terugweg was even hobbelig als heen... Arme mensen in de laadbak.
Voor de laatste dag kon ik me vooraf niet indenken waar we nu weer terecht zouden gaan screenen; een hindoeïstische tempel in pokhara! Ook nu weer vooraf een welkomsttoespraak waarbij het de bedoeling was dat we een oranje bloemkrans om zouden krijgen. De optometrist had daar geen behoefte aan, dus onder het mom dat we niet door de menigte naar voren konden komen kwamen we daar goed vanaf.
Vervolgens ging er gescreend worden. Deze optometrist kende mij al vanuit het ziekenhuis en vond mij te goed voor de oogmeting en liet mij mee screenen. Ik onderzocht de volgende patient alvast, zodat ik mijn gedachte kon delen wanneer de persoon bij de optometrist op de stoel kwam zitten.. Alleen ik begreep weinig van wat ze zeiden. Dus soms dacht ik; hoornvlieslitteken, dat zei de optometrist klopt, maar deze persoon heeft als vraag of hij/zij een leesbril mag. Door de taalbarriere kon ik niet zelfstandig screenen. Mijn andere taak was de screeningslijst bij te houden. Daarop moest ik leeftijd en geslacht noteren (geslacht was duidelijker dan de leeftijd;)); de kaste van de persoon, wat ik indeelde op *Indiaas uiterlijk *mongools uiterlijk *heeft lange neus *moslimkleding; de visus; de diagnose; het behandel advies. Eigenlijk kreeg iedereen (gratis) druppels mee. Al was mij niet de keuze altijd even duidelijk waarom antibiotica, steroïden, nsaid of kunsttranen werden gegeven. Zoals dat iedere persoon met staar (zelfs zonder verwijzing naar ziekenhuis) kreeg gentamycine. En deze keer werden de leesbrilletjes gratis mee gegeven. Tussen de middag reden we een klein stukje met de jeep op in een restaurant lekkere dahl bath te eten. Na terugkomst waren er nog meer mensen gekomen en inmiddels was het gaan hozen (ja regenseizoen). Iedere keer als er een persoon gezien was mocht er weer 1 persoon de tempel in. Buiten de tempel hoorde we flink wat gedrang van mensen die gezien wilde worden. En als ze gescreend waren wilden ze niet opstaan, want nu ze eenmaal bij de dokter zaten moesten ze toch ook even dat vlekje op de huid, of die rotte tand laten zien en hadden we niet iets voor die nare kuch?
Nadat we alle 307 mensen gescreend hadden waren we beide wel beetje moe. Maar we mochten niet naar huis voordat de afscheid ceremonie had plaats gevonden. Deze keer vertaalde de optometrist enkele stukjes, zoals dat ze heel dankbaar waren, maar dat de mooie blonde buitenlandse dokter buiten de tempel als favoriet was gekozen, ze luisterde zo goed naar iedereen, terwijl de nepeleese arts alles zo snel deed. We moesten er beide om lachen. Tot slot kregen we ieder nog als afscheidscadeautje een prachtig herdenkingsplaat.
Het was leuk om zo de verschillende screeningsdagen met elkaar te kunnen vergelijk, ik ben weer een paar ervaringen rijker. En mooi meegenomen was dat ik zo verschillende stukken van pokhara en de omgeving heb gezien.